Интервју со Букарски

Блок: Зошто толку ја потенцираш разликата помеѓу блог и официјална веб страна?
Букарски:Блогот сам по себе значи еден вид на индивидуално заедништво, то е парадоксален термин од една страна како индивидуално, како заедништво во смисол то е како еден организам кој е составен од повеќе делови, Блогот е како лично списание, во кое може да пишувате на било која тема, вие сте уредник, колумнист, новинар, лектор, се што ќе посакате, тој ви пружи неограничена слобода на говорот и на уметничкиот израз.
Уметникот е во можност да е во комуникација со целиот свет и во исто време да добие директен фидбек за своите дела.
Блок: Зошто го измени Блогот?
Букарски: Тоа беше во панк манир... Колку повеќе си валкан толку повеќе си почист. Тогаш јас решив да направам една варијанта која е дел и од мојот стил-провокативен, најлошите размислувања што ги имаат дадено луѓето за мене да стојат од десната страна. Сакав да кажам дека не сакав тоа да биди некој вид на едно фино дете кое се разбира од интернет, од компјутери и кое сега си чкрта, си пиши некои составчиња, туку многу повеќе сакав да биде она во онај стар панкерски манир, знаеш мене исто панкот по етика ми е многу близок.
Блок: Чим го спомна панкот, мислам дека ти ја искористи “финтата” на Секс Пистолс, на една страна ги постави сите негативностите на општеството без штедење на никој и ништо.
Букарски: Види мојата критика е потреба за да бидам жив. Тоа не е критика за да добијам јас уважување дека сум критичарот, дури и не ни сакам да бидам критичар, кога ќе добиеш таков статут на критичар, луѓето веќе ќе мислат дека твоето мислење многу зависи и секогаш ќе сакаат твоето мислење да го менуваат и да вршат поголеми притисоци. Во тој поглед мене панкот ми е близок како стилистика не е воопшто како идеологија. Во тој поглед јас многу сум анти-идеолошки.
Блок: Дали така би се декларирал?
Букарски: Не се декларирам никако. Не би сакал никакви етикети да користам, но мене на прво место ми е уметноста и пишувањето. Јас сметам дека пишувањето може да биде ангажирано општествено во одредена мера, но секако додека оди во одредена естетика. Надвор од таа естетика според мене тоа е веќе вулгаризација и веќе непотребна политизираност на која јас не сакам да припаѓам, така што не се знае никогаш, можеби утре ќе ме привлечат триесеттите години, можеби ќе ме привлечи... што знам... кантри музика, сакам да кажам, идеата моја за слобода секогаш ќе биде таа само ќе добие разни облици, разни поетики. Во тој поглед на таа панк естетика ми се надоврзуваше и ‘’дада’’ движењето во почетокот на дадаизмот бидејки има некој заводлив нихилизам во тоа движење, но тоа како концепт е минато и малку е заостанато за да го користам сега.
Блок: Значи идеолошкин не би се декларирал туку стилски?
Букарски: Точно. За мене вулгарноста ако има концепт не е вулгарно.
Блок: Јасно. Се сложуваме за то. Исто не интересира, имаш став-често критикуваш некои појави, да не се плашиш од етикетирање?
Букарски: Во кој смисол?
Блок: Општо ?
Букарски: Мора да се признае дека ги збунувам луѓето. На оние луѓе кои сакаат да створат јасна слика за мојот идеолошки профил. Јас си дозволувам некој луксуз да бидам и контрадикторен, меѓутоа и во таа контрадикторност има некој контигритет, значи не сакам да се држам до некои проверени варијанти, јас обично ја земам онаа варијанта која отпрвин ретко кој би сакал да ја оживее, или некој кој смета дека е демодирана како панкот, или некој кој смета дека е изџвакана како Буковски. Јас имам храброст да ги земам тие некои елементи и да им дадам свој печат, да ги оживеам и да ги направам повторно да бидат модерни на некој начин. Значи,без лажна скромност, можам она што јас ќе го прогласам или она што јас на мој начин ќе го направам, веднаш потоа станува некој модел на следење.
Блок: Значи сакате да сте на страната на послабите, на малцинствата, на запоставените?
Букарски: Тоа е веќе во мојата уметничка страна. Секогаш сум на страната на слабите иако слабите во последно време или барем оние кои ги сметам за слаби ми идат на нерви, затоа што многу повеќе како да не разбираат дека сум на нивна страна, како многу повеќе да ги сакаат тие кои ги тепат, жигосуваат, им ги уништуваат животите. Некој чуден мазохизам имаат, но веројатно не сум првиот кој дошол до тоа. Значи во тој поглед јас живеам постојано во искушение, Дали вради ? Во поглед на застапување на страната на послабиот, јас не знам до кога ќе имам сила да можам да го застапувам, кога тој ќе мора сам да се разбуди, зошто јас не сум никаков гуру, никаков водач, никогаш не би можел да ја превземам одговорноста за нив. Значи мојот бунт ќе продолжи, но ќе ги изгуби сите тие колективистички нишки кај и да е, јас не ќе можам да терам далеку во тој поглед. Ќе барам поинакви начини на спротиставување, на отпор. Нема веќе да бидам адвокат на малиот човек а тоа најмногу го правев во своите раскази, и што беше фактички главната критика од целиот македонски естаблишмент, поготово литературе е ужаснувањето затоа што пишувам за ликови кои тие сметаат дека во литературата не треба да постојат.
Блок: Отворањето на прашањето на маргиналците?
Букарски: Точно. Затоа што вадењето на маргиналците, тоа не е веќе дно, тоа е веќе вадење на онаа општествена средина која е веќе во голема мера многубројна можеби најмногубројна. Значи тоа не е некое дно кое јас егзотично пројдов да го проучувам, да живеам со нив во недостиг на литерарна инспирација, туку тоа е околу мене-јас сум дел од тоа. Меѓутоа има еден чуден начин. Ние сме такви какви што сме, но кога почнуваме да пишуваме му даваме на нашите ликови имиња како Леа, Џони не пиеле вино, пиеле скоч виски, не слушаме турбо фолк, слушаме џез блуз. Не кажувам лично јас што сум туку кажувам што е околу мене и мислам дека во една ваква средина е убаво да кажеш дека слушаш џез или блуз, но фер е да кажиш дека надвор кога ќе се излезиш ечи турбо фолк а не да ги правиш сите блузери или да ја правиш таква средината.
Блок: Исто се забележува дека омилени ти се да ги “репкаш“ другарите левичари иако идеолошки ти се поблиски?
Букарски: Трн во окото ми се .. значи збораме за скопската такланаречена алтернативна сцена затоа што се инстант че гевари виртуелни,
дел од тамошната сцена се деца кои се баш деца на новата буржоазија и тоа е време кога на нивните татковци им даваат постор додека одлучат која стипендија повеќе им одговара за после дипломски, дали таа во Амстердам или таа во Лондон. То е период од некоја година-година и пол додека нивните разгалени газиња размислуваат што сакаат да прават глумат бунтовници. Тоа се студенти кои доаѓаат во студентските домови да се борат делумно за правата на студентите а бараат лифт во студентскиот дом. Тоа се луѓе кои никогаш не биле гладни повеќе од два часа а кои сакаат да зборат за гладот во Македонија и особено ми пречи што нашата левица односно младата левица е ужасно социјалистичка во сите негативни особености. Таа повеќе личи како да зборуваат луѓето на Угриновски-Титовите Леви Сили настрана што проповеда ѓубре тој е харизматичен а овие се деца кои живеат во затворен свет. Не се деца што ги изживееа животите во 90те така како што ги живееа повеќето деца. Нивното левичарство не е социјализација за нас или за младите кои не се социјализирани,нив не ги сакаат нивните родители се богати, толку имаат направено во тој поглед криминал што тие за да си најдат пријателче мора да се појават на телевизија и да кажат дека се против некои норми. Тоа е нивно купување на местото меѓу обичните деца кои нив не ги сакаат и кои веќе класно се освестуваат.
Блок: Колку се фикција а колку реалност ликовите во твоите раскази?
Букарски: Многумина ми велат дека немам доволно фантазија, дека прераскажувам се што ми се случува, сепак треба лугето тоа да го доживуваат како фикција колку и да е веродостојно. Не сакам да одам на таа варијанта “Се е вистина”.Самото креирање на ликовите на фабулата знаете како Вие приказната може да ја имате, меѓутоа на кој начин ќе ја раскажете е многу важно и сепак може да биде многу различно. Мислам дека човек кога сам ке ја прочита книгата ја гледа таа автентичност и не го интересира колку проценти се тоа.
Блок: Го опишваш битолскиот андерграунд а не те среќававме често по алтернативни настани?
Букарски: Точно јас сум прилично енигма во тој поглед, можам да кажам дека кога ќе одам во Скопје и се шетам еден куп луѓе ме поздравуваат, а во Битола ме познаваат само некои школски другари. Можам да се правдам дека јас си заминав на 19 години од Битола меѓутоа вистината е дека тука живеев прилично повлечено од сите Андерграунд дувла. Во таква културна сцена не сум припаѓал, а сум посетувал класични културни места како домот на културата, театарот, кинотоа а други не сум посетувал. Меѓутоа Сајберот тоа е едно интернет кафе во кое доаѓаат најразлични луѓе, некогаш на интернет а некогаш седат на шанкот пијат и раскажуваат приказни. Нив ги пишувам во книгата. Јас седев и ги слушав и не го прераскажав само тоа што тие имаа да го кажат, туку голем дел од крајот на трета, четврта година, па прва година на факултет, во тој период јас поминав многу време седејски со нив, пиев со нив ги слушав, то е одлично. То е како да земете различни типови на луѓе како наркоман, пијаница, тепач, шминкер и да ги ставите во една лабораторија-во ваша кафана и да ги пуштите да живеат и да ги набљудувате што прават. Во тој поглед мене ми беше битно да најдиш едно место во градот-една точка и да добиеш преглед на целиот град-на кој начин се забавуваат луѓето на кој начин размислуваат а плус имаш и директен контакт да ги запознаеш какви луѓе се во душата-да се зближиш на некој начин.
Блок: Те интересира музика поврзана со литература ?
Букарски: Едно време доста слушав џез, па изгубената генерација на Хемингвеј на онаа група на американски писатели-некој вид на ран џез, на блуз исто. За мене воглавно црнечката музика е прифатлива, освен рап. Можеби ги сакам почетоците на рапот, а останатото тешко, соул исто така многу сакам иако сега е можеби демоде Арета Френклин или Нина Симон. Многу важна личност за мене е Џони Штулич и Азра иако не го сакам југословенскиот рок. Има многу групи на пример Партибрекјерс најблиску го свират она што јас го сакам и Архангел ги ценам исто, имаат страшна поезија.
На почетокот писателите сакаа да бидат презрени од општеството и на крајот да добијат некое куртоазно поведение и да станат големи писатели како Достоевски или Гете. Сите уметници кои добиваат слава додека се живи, брзо таа се губи, додека кај музиката е друго. Ебеш музика што не ја слушат лугето, а со книгата е друго. Може по сто години некој да ја најди и таа да му го смени животот а музиката е повеќе поврзана со моментот. Сакам да кажам, ако толку време те потиснуваат ако толку време не ти даваат шанса, не треба пресреќен кловн да изиграваш. Треба да кажеш дека не си среќен со нивните спотови, нивното внимание, нивните интервјуа.
Блок: А кога спомна писатели што сакаш да читаш?
Букарски: Ова го кажувам првпат значи ексклузивно јас сум ептен луд по таканаречената антиутопија или негативна утопија односно сакам раскази со научна фантастика како Џорџ Орвел 1984, Рој Бредбери, Хаксли. Исто ми се допадна филмот “В фор Вендетта” на браќата Ваковски и Сајбер Панкот на Вилијам Гибсон. Сајберот ме потикна и за самиот расказ според мене тоа можеби не најдобар но е најприфатлив и најзначаен мој расказ во литературен смисол. Меѓутоа ние сме во ситуација раскажваме за сајберот како место каде се случуваат работи а не што се случува во сајбер светот е сега следното нешто што ќе ме интересира е она што се случува во сајбер просторот, таму ќе биди мојот интерес. Не сакам повеќе да ја опишувам сегашноста кога веќе секој ја знае. Сакам нова публика да привлечам и со ваква тематика ќе биди и моето идно дело ќе има малку научна фантастика а исто и влијание од Курт Вонегат а ако некој писател вистински се ангажира то е сигурно тој.
Блок: Колку ти е цел да ја придвижиш јавноста во Македонија? Шо мислиш шо е најбитно за да се смени ситуацијата во државата?
Букарски: Проблемот е паметните стари и глупите млади. Јас од одамна ја кажвам таа теза со секоја почит кон нивната зрелост. Кога ќе речам старост мислам на екстремна старост кога човек ги држи позициите и ги узурпира местата на младите. Мора младите да бидат непослушни. Од друга страна тоа се веќе млади кои сакаат да изиграваат стари. Баш гледав на телевизија двајца млади шо се вика шанкуриња од две политички партии и едниот му вика на другиот “Вие не ги исполнивте стандардите” а другиот му вели “Вие ја донесовте оваа ситуација“ Што тој тип кој нема никакво работно искуство, без никакво богато животно искуство зема да ги имитира својот приглуп партиски лидер. Мора младите да останат надвор од партијата. Не е проблем партијата како партија проблем е како идеологија во која можеш да добиеш се. Не сум јас оној тип ,,Преку партија оди се,, Треба веќе младите да воочат дека ништо не можат од партиите да направат. Тие се веќе огромни фирми, Корпорации. Во Македонија корпоративен капитал се двете или трите партии. Така што мора да направат свој конкурентен свет наспроти партиите не преку партите да бараат чаре оти нема да добијат ништо. Партиите се многу непотистички ако порано беше “Да се жениш за да се смириш“ сега важи Да влезиш во партија за да се смириш во смисол во партија ќе влезиш, ќе се ангажираш и ќе се разочараш а не дека некој ќе те спречи. Зато ги напаѓам левичарите во тој поглед нашите квазилевичари. Јас се обидувам да пишувам литература и критики па и пмфлети и да имам некоја ангажираност? А чистата ангажираност мене ми пречи
Блок: Ангажираност само поради ангажираност?
Букарски: Точно. Што прави тој? Прави протест? Само зашто излегува на телевизија и кажува нешто и учествува на трибини? Сака да ме убеди дека тој е поосвестен? Не сакам професионални бунтувачи. Има периоди кога ми е досадно и пишувам памфлети само за да го привлечам вниманието врз мене. Има писатели кои не сакаат да бидат во внимание за да можат да чујат што прават другите да ги набљудуваат од некој ќош. Има писатели кои не сакаат да видат што прават другите и постојано тие прават нешто и пишуваат за што им се случува нив. И очигледно јас на одредени моменти имам голема желба за експонирање има некои големи егзибиционистички црти во мене. А во тој поглед морам да кажам дека Битола ме интересира како јавност во тој смисол што можам да ја упатам пораката на младите а битолската јавност воопшто ме интересира а се помалку и македонската. Интернетот не е што велат некои политичари “Сега ќе се збогатиме”. Интернетот е шанса за комуникација со целиот свет и то е супер. Веќе одам Бугарија и после можда во Србија и Хрватска и то е чудно нешто. Јас се осеќам заситен од јавноста и додека се уште бев на интернет. А веќе овие две години бев прилично експониран и веќе ми е здодевно било кој во Македонија да испровоцирам, веќе се гушам во тој поглед, барам нови нешта. Страшно сум амбициозен. Ако нешто мене ме нервира тое е глупавата скромност.
Блок: Какви памфлети пишуваш?
Букарски: За тоа немам зборувано, затоа што многу веќе зборуваат и цела таа граѓанска свест ја корумпираат. Тоа е особено интересно за некои бидејки нашиве луѓе и покрај тоа што им го прават политичарите и естаблишментот и се изживуваат врз нив, тие се уште живо се интересираат за што се случува во Македонија, не му свртија грб тотално. И сега се случува мајка ми, татко ми, тетка ми, луѓе кои се во четвртата, петтата деценија да седат на интернет, и то е феномен и интересно. Сакаат луѓето да излезат од овој вакуум и ако имаат некое рамислување нека го користат интернетот за да кажуваат што мислат или да ги користат овие андерграунд или алтернативе списание. Нека ги користат овие средства, затоа што кога човек ќе оди на интернет и ќе види кој е начинот на информирање. Ние немаме многу информации, начинот на информирање кај нас е уште пропагандистички, спотовски. Дури и нашите филмови се спотови, без фабули и без содржина. И една друга работа забележувам-големи се стравовите. То е тоа нешто на кое што јас немам одговор. Значи има компјутер, има блог, има адреса, има голема анонимност и повторно се плаши да напиши нешто, некоја критика тоа е веќе автоцензура. Автоцензурата е огромна.
И велат од еден не можело. Од еден почнува се. Сретнав еден куп луѓе интелектуалци кои на некој начин си го продале газот. Некогаш со блага доза на завист некогаш со воодоошевување. Во стилот јас кога бев на твои години бев ист ама немаше со кого па накрајот морав да се придружзм. Јас мислам дека тоа е најголемата грешка.
Немојте да мислите дека тие протести на феминистките во почетокот на 20ти век или на анархо-синдикалистите на крајот на 19от век во Чикаго или во Америка или во Англија дека тоа беа протести за нашите, ако ние имавме напраено уште сто години. Без граѓански цивилен бунт на улица нема да ги добијат правата кои им следуваат никогаш. Некој во Македонија да излези и да се бунтова без национален предзнак. За нас младите, страшна е цела оваа ситуација. Не знаеме дали ќе добиеме социјално, здравствено или пензиско осигурување. Гледаме како постари наши се разболуваат како се неопходни пари во то време и поддршка и нега, така што овие години не се проблем-20ти 30ти. Ама тешко дека некој на 50 години ќе излези со транспарент надвор. Тогаш веќе тој ќе бара милостина така што Македонците еднаш мора да сфатат дека мора да излезат на улица, без разлика што ние влегуваме во некој капитализам и без разлика што се молат на некои инвестиции.
Блок: Значи ти би излегол на улица со одредена група на истомисленици?
Букарски: Да кога би биле ненационалистички или анти-партиски настроени.
Блок: Што кај нас речиси и да го нема
Букарски: Го нема но тоа кај да е ќе се случи кај нас и во околните земји ќе се случи. Погрешно кај нас се сфаќа то капитализам, комунизам и сличните идеолошки глупости. Будењето мора да се случи ! Нема во Франција да излезат Французи да протестираат или Во Англија нема да излезат Англичани да протестираат за Англија. А има Американци кои протестираат против Америка т.е. против американската политика во Ирак. Значи до кај е свеста таму стигмата.
Блок: За крај некоја порака или нешто ако пропуштивме.
Букарски: Во духот на 68 ќе го искористам мотото шо го искористија Француските студенти во 68ма-барајте го невозможното.
Иднината е само во европското обединување!